Tarasy ryżowe Jatiluwih. Subak, czyli balijskie sacrum i profanum

Zielono. Jak okiem sięgnąć dominuje kolor zielony. I nie ma znaczenia, że kończy się pora sucha, a słońce pali ziemię niemiłosiernie. Zamiast wysuszonych na popiół pól, otacza mnie zieleń. Zielone są palmy i bananowce. Zielenią pokryte są wszystkie okoliczne wzgórza i pagórki. Ta najbardziej soczysta, dominująca zieleń to zarazem najbardziej charakterystyczny element balijskiego krajobrazu – pola ryżowe.

Można by pomyśleć, że to zasługa bóstw, które trzymają pieczę nad balijskim rolnictwem. W podzięce za odprawiane rytuały troszczą się o swoich wiernych, dbają aby zbiory ryżu były udane. Pewnie gdybym urodziła się tutaj, na Bali, byłabym skłonna wierzyć w boską ingerencję. Wrodzony sceptycyzm każe jednak wątpić.

Subak to więcej niż irygacja

Na objętych patronatem UNESCO tarasach ryżowych Jatiluwih sacrum miesza się z profanum. Z podziwem przyglądam się sieci kanałów oplatających ogromny teren pokryty sadzonkami ryżu. Można by pomyśleć, że to owoc misternego i nowoczesnego systemu nawadniania. A jednak jest to coś więcej. Subak, bo o tym mowa, to organizacja zrzeszająca wszystkich Balijczyków posiadających ziemię. To spółdzielczy system irygacyjny, który powstał w XI wieku jako wyraz filozofii Tri Hita Karana. Zlepek trzech wyrazów oznacza „trzy rzeczy, które tworzą harmonię i szczęście”. Dla Balijczyków żyć w szczęściu, to zachować harmonię z bogiem, innymi ludźmi i przyrodą.

Subak jest doskonałym przykładem tej harmonii. Żyjąc we wspólnocie i korzystając z podstawowego zasobu jakim jest woda, Balijczycy nie tylko cieszą się efektywnym systemem nawadniania, ale przyczyniają się do rozwoju duchowego. Świątynie i obchody lokalnych świąt organizowane wspólnie w ramach banjar (wspólnota sąsiedzka) i spółdzielni subak, są równie ważne jak kanały irygacyjne. Woda dystrybuowana w ramach subak trafia na pola ryżowe i do świątyń (np. do niezwykle popularnej wśród turystów Tirta Empul).

Aktualnie spółdzielnie subak zrzeszają ponad tysiąc Balijczyków. Woda dystrybuowana jest w sposób sprawiedliwy i zrównoważony, a cały system zorganizowany jest w ten sam demokratyczny sposób od tysiąca lat. W 2012 roku niektóre z miejsc objętych subak, zostały wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO (m.in. tarasy  ryżowe Jatiluwih).

Tarasy ryżowe Jatiluwih

Kiedy mozolnie pniemy się pod górę, nie wiemy jeszcze co nas czeka. Otacza nas bujna dżungla i typowe balijskie wioski. Zanim nasze oczy dostrzegą soczystą zieleń pól ryżowych, musimy uiścić opłatę za wstęp. To bagatela 40 000 rupii, ale naprawdę warto! Jednorazowa opłata umożliwia dostęp do kilometrów szlaków i ścieżek wśród tarasów Jatiluwih, a widoki po prostu zwalają z nóg! Szlaki łączą się ze sobą, można zatem zrobić pętlę. Najlepiej po prostu zatrzymać się przy którymś ze szlaków (są doskonale widoczne z drogi) i ruszyć przed siebie. Główne trasy są wyasfaltowane i dostępne dla każdego. Najpierw maszerujemy właśnie tam, ale już po chwili odbijamy i błądzimy po wąskich ścieżkach i wzdłuż kanałów nawadniających, podziwiamy maleńkie kapliczki i pracujących w pocie czoła rolników. Sycimy się kolorem nadziei i niesamowitym osiągnięciem pracowitych Balijczyków.

The following two tabs change content below.

• Bio
• Ostatnie wpisy

Kasia

Z zamiłowania kucharka (chyba jeszcze bardziej chlebowa „piekarka”) i miłośniczka wszelkiej maści kotów i psów. Z zawodu iberystka i socjolog. Do niedawna pracownik korporacji z akademickim zacięciem. Graficzne i plastyczne antytalencie, które całkiem łatwo przyswaja języki obce i nawiązuje kontakty z innymi osobnikami. Otwarta, gadatliwa, a czasem nadaktywna. Szybko wpada w zły humor, kiedy jest głodna 😉

Ostatnie wpisy Kasia (zobacz wszystkie)

• Islandia. Rozczarowanie i porażka  - 30/11/2020
• Tu i teraz (14) Polska 2020: powrót do „normalności” (?!) - 15/11/2020
• Islandzkie wodospady (1) Fitjarfoss, Hraunfossar i Barnafoss - 14/07/2020